Pages

Sinampura yening kawentenan iwang, ngiring tureksan lan melajah sareng-sareng

Sunday 2 December 2012

WEWANGSALAN BALI



3. Wewangsalan.

puniki pateh sakadi tamsil ring Bahasa Indonesia. Wewangsalan kruna lingganipun "wangsal" sane artinipun "lampah", polih pangiring "an" dados "wangsalan", kaduipurwayang dados "wewangsalan", artinipun lelampahan saparipolah kalih kahanan janma, sakadi sasimbing sane sada pedas suksmanipun.

Wewangsalan puniki kawangun antuk lengkara kalih palet utawi carik. Lengkara sane riinan sakadi "sampiran", indik daging kahiun sang ngucap, kewanten kantun makubda (ilid) suksmanipun. Lengkarane sane pungkuran punika daging sajati, sane nerangan suksmanipun tur mawirama kalih mapurwakanti (bersajak). Wenten taler sane nenten ngucapang lengkarane pungkuran, antuk kasengguh sami anake sampun ngerti ring suksmanipun. Ring asapunapine kawangun antuk lelampahan ring pawayangan. Ki Dalang ngawi satua bawak babaudan, nyimbingin sinalih tunggil sang nonton sane saud (iwang) laksananipun. Wenten taler sane mawangun gambar (karikatur).

Ring sor puniki wenten makudang-kudang wewangsalan luiripun :
1. Asep menyan majagau, suksmanipun = nakep lenggar aji kau
2. Ada tegeh masui kaput, suksmanipun = ada keneh mamunyi takut
3. Bakat kocok misi isen, suksmanipun = awak bocok tuara ngasen
4. Bangbang dadua ken ceburin, suksmanipun = bajang dadua ken anggurin
5. Be lele mawadah kau, suksmanipun = suba jele mara tau
6. Bedeg majemuh bangsing di banjar, suksmanipun = jegeg buin lemuh langsing lanjar
7. Baju gadang potongan gantut, suksmanipun = tuyuh magadang tuara maan entut
8. Buangit kali gangsa, suksmanipun = magae lengit ngamah gasa (kereng)
9. Buah sabo mawadah klukuh, suksmanipun = awak bodo buin angkuh
10. Cekcek poleng temisi bengil, suksmanipun = desek ngereng gisi nengil
11. Clebingkah beten biu, suksmanipun = gumi linggah ajak liu
12. Dagdag candung selem samah, suksmanipun = berag landung kereng ngamah
13. Delemk sangut merdah tualen, suksmanipun = medem bangun ngamah dogen
14. Dija kacang ditu komak, suksmanipun = dija pejang ditu jemak
15. Eber-eber ilih, suksmanipun = bebeger baan nyilih
16. Gamongan kladi jae, suksmanipun = omongan dadi gae
17. Gedenan padange teken gondane, suksmanipun = gedenan tandange teken gobane
18. Gonda godeg bakat kukur, suksmanipun = goba jegeg baan pupur
19. Idup kedele mati kacang, suksmanipun = idup jele mati sayang
20. Jempiit batan biu, suksmanipun = ngajengit ajaka liu

2 comments:

  1. Om Swastyastu, ampura jagi mataken, ring wawangsalan "ada tengeh masui kaput" napi suksmanipun "tengeh".
    Matur suksma.
    Om Shantih, Shantih, Shantih, Om

    ReplyDelete
  2. ampura dumun tyang durung prasida nyawis napi suksman tengeh punika, tyang takenan tyang ring pakar basa bali dumun napi wenten kata tengeh punika, niki tyang salah ketik, ngaryanin "tegeh" dadosne "tengeh" suksma majeng kritikan sane sivatne membangun, mangda blog niki paripurna lan dados paplajahan ring bali khususnya ring era globalisasi puniki

    ReplyDelete

Entri Populer